AMBALAJLI İÇME SUYU PAZARINDA PET ŞİŞENİN DÜNÜ BU GÜNÜ YARINI (5)

1-2012 YILINDA PET AMBALAJLI SU PAZARI

2012 yılındaki veriler, o yıl pazarda etkinliği olan 110 firma/markadan elde edildi. 2011 yılında verilerini değerlendirdiğimiz firma sayısının 96 olduğunu anımsarsak; 2012 yılında mercek altına aldığımız firma sayısının 110 olması; sektörün son yıldaki sıçramasının yalın bir kanıtı gibi kabul edilmelidir. Gerçekten de ‘’sektörde gereğinden fazla firma dolayısı ile arz fazlası var. Bu durumda pazara yeni firmaların girişi eskiye göre daha güçleşmiştir’’kanısı genel geçer bir düşünceyken; pazardaki oyuncu sayısının önceki yıla göre yaklaşık % 14.6 oranında artması pazara yön verenler için tatlı bir sürpriz olmuştu. Çalışmamızın başlangıç yıllarında pazara yeni giren oyuncuların her yıl belli bir oranda artması, o yıllarda derinliği olmayan ve yer yer boş olan pazar için olağandı. Ancak ilk yıllardaki bu oransal artış son yıllarda yerini durağanlığa ve normale döndürmüştü. 2012 yılı PET ambalajlı su sektöründeki bu yeni  sıçrama, paydaşların  sektörün geleceğine ilişkin umutlarını yeniden yeşertmiştir.

2012 yılında pazara sunulan PET ambalajlı su miktarı, 2011 yılına göre % 32.3 oranında artarak yaklaşık olarak 6 milyar334 milyon litreye ulaşmıştır. (*)Yine aynı dönemde PET şişe üretmek için kullanınlan PET preform miktarı ise yaklaşık 5 milyar 838 milyon adettir.Bu da önceki yıla göre  % 26.4 oranında artış anlamına gelmektedir.

Pazara sunulan ortalama PET şişe hacmi ise; yaklaşık 1,085 litredir.

2012 yılında ülkemizin nüfusu 75.6 milyon kişi olarak hesaplanmıştı. Buna göre kişi başına tüketilen PET ambalajlı su miktarı ise 84 litreye ulaşmıştır.(**)

Pazarda ilk 5’i oluşturan markalar sırasıyla, Erikli, Sırma, Damla,Pınar ve Nestle’dir. Geçen yıl ilk 5’in içinde yer almayan Nestle bu yıl Danone ile yer değiştirmiştir.

2- PET  AMBALAJLI SU ŞİŞELERİNİN HACİMLERİNE GÖRE DAĞILIMI

2-1  2012’ye  genel bir bakış

2012 yılında pazara sunulan PET ambalajlı 6 milyar 334 milyon suyun şişe hacimlerine göre  dağılımı şu şekildedir.(***)

0.33 Lt %1.2     0.5 Lt % 34.1     1.5 Lt % 19.5     5.0 Lt % 28.3     8-10 Lt %10.5     19.0Lt %6.4

(Çizim 1)

2012 yılında  preform üreticilerinin pazara sundukları su preformu yaklaşık olarak 5 milyon 838 milyon adettir. Bu preformların hacimlerine göre dağılımı aşağıdaki gibidir.(Çizim 2)

0.33 Lt  % 4.1     0.5 % Lt 74.0     1.5Lt %14.0     5.0Lt % 6.2     8-10 Lt %1.2     19.0 Lt % 0.5

2-2  İlk 5 markanın değerlemesi

2012 yılında pazara sundukları PET ambalajlı su miktarına göre sıralanan ilk 5 firmanın pazara sunduğu su miktarı yaklaşık 2 milyar 122 milyon litredir ve bu toplam pazarın % 33.5’i anlamına gelmektedir. Geçen yıl bu oran %35.7’idi.

Bu firmaların pazara sunduğu PET ambalajlı suların hacimlerine göre dağılımı çizim 3’de görülmektedir.

0.33Lt % 2.5     0.5 Lt % 37.9      1.5Lt % 23.0      5.0 Lt %24.7     8-10 Lt % 11.9

Görüldüğü gibi ilk 5, bu yıl da 19.0 litre dönüşümsüz damacana kullanmamıştır.

İlk 5’in kullandığı preform sayısı yaklaşık  2 milyar 225 milyon adet olup toplam pazarın % 38.1’idir.Geçen yıl bu oran % 39.6’idi.Su şişesi üretiminde kullanılan preformların ölçülerine göre dağılımı çizim 4’de görülmektedir.

0.33 Lt %7.0     0.5 Lt % 72.5    1.5 Lt %14.6     5.0 Lt %4.7     8-10 Lt% 1.2 

Liste başındaki ilk 5 firmanın kullandığı PET şişelerin ortalama hacmi 0,954 litredir. Pazar ortalamasının ise; 1,085 litre olduğunu anımsayalım.

2-3  105  markanın değerlemesi

Listemizin ilk 5’ini oluşturan Erikli,Sırma,Damla,Pınar ve Nestle’nin dışında kalan ve PET ambalajlı su pazarında faaliyet gösteren 105 marka , preform üreticilerince pazara sunulan preformların yaklaşık % 61.9’unu kullanarak 4 milyar 211 milyon litre PET ambalajlı suyu tüketime sunmuşlar ve  toplam pazardan % 66.5 oranında pay almışlardır.

Bu firmaların pazara sundukları PET ambalajlı suların ve kullandıkları preformların hacimlerine göre dağılımı çizim 5 ve 6’da görülmektedir.

105 markanın pazara sunduğu PET ambalajlı suyun hacimlerine göre dağılımı şu şekildedir:

0.33 Lt % 0.6     0.5 Lt % 32.3    1.5 Lt %17.8    5.0 Lt % 30.0     8-10 Lt % 9.8    19.0 Lt % 9.5

Aynı markaların kullandıkları preformların hacimlere göre dağılımı ise;

0.33 Lt% 2.3    0.5Lt  % 75.1       1.5 Lt %13.8     5.0Lt % 7.0     8-10 Lt %1.2    19.0 Lt % 0.6’ dır.

Bu markaların kullandığı ortalama PET su şişesi hacmi 1,165 litredir.

3- 2012 YILININ DEĞERLEMESİ

.Yukarıda da kısaca değindiğimiz gibi PET şişe ambalajlı su pazarı 2012 yılında önceki yıla göre ,pazara yeni giren firma sayısındaki % 14.6 oranındaki artışa karşın % 32.3 oranında artarak son 5 yılda kaydedilen en yüksek artış oranına ulaşmıştır.

Bu bağlamda kişi başına su tüketimi ise 64.4 litreden, yaklaşık %23 oranında artarak 84. litreye yükselmiştir.

.Listemizde ilk 5 de yer alan firmaların 0.33, 0.5 ve 1.5 Lt’lik  PET ambalajlarda pazara sunduğu su miktarı toplam satışlarının  %63.4’ünü oluştururken, bu oran öteki 105 markada % 50.7 düzeyindedir.  Bu oranlardan anlaşılacağı üzere ilk 5’in toplam satışları içindeki küçük hacimli PET ambalajlı suyun payı % 50.7’dir. Başka bir ifadeyle 2012 yılında 5 büyüğün dışında kalan firmalarda büyük hacimli PET şişelerde satılan suyun payı , tüm satışlarının neredeyse yarısına ulaşmıştır;% 49.3. Bu oran geçen yıl 44.5 idi.

.Pazara sunulan PET şişeli suyun ortalama hacmi  1.085 litredir.Bu hacim ilk 5’de 0.956 Lt, bunlar dışında kalan 105 markada ise; 1.165 litredir. Bu son 5 yılda ulaşılan en büyük ortalama hacimdir ve kuşkusuz bu ölçeğe ulaşılmasında ilk 5 dışında kalan markaların payı büyüktür. 

.2012 yılında 105 firma, PET preform üreticileri tarafından pazara sunulan preformların % 61.9’unu satın alarak, PET ambalajlı su pazarından %66.5 oranında pay almışlardır. Bu firmaların son 5 yılllardaki tutumu bu yıl da sürmüş, daha az preform kullanarak daha fazla su üretmişlerdir.İlk 5 firma da ise bunun tersi yaşanmış ; daha çok preform kullanarak(pazarın % 30.1) PET ambalajlı su pazarından daha az(%33.5) pay almışlardır. Kullanılan preform ve pazara sunulan su miktarında görülen uyumsuzluğun en önemli nedeni; ilk 5’in ürün gamları içinde 19.0 PET damacanaya yer vermemeleridir.

------------

(*)(**) dışsatım dahil PET bardak hariç. Cam şişe miktarı değerlemede yer almayacak kadar önemsiz.

(***) Yuvarlamalardan dolayı  rakamlarda ve oranlarda küçük değşiklikler olabilir.

Not: Kaynak göstermek koşuluyla alıntı yapılabilir.
Devam edecek